We doen het te weinig, of op de verkeerde manier. Toch is het geven van een compliment een van de sterkste methoden om gedrag te veranderen. Onderzoeksbureau McKinsey concludeerde al in 2011 dat complimenten, en de tijd en aandacht van managers, meer motiveren dan geldelijke beloningen. Terwijl 60 procent van de mensen een bonus ‘heel effectief’ vond voor de motivatie, vond 67 procent complimenten heel effectief. McKinsey concludeerde dat bedrijven veel meer aandacht aan de meer ‘softe’ beloningen zouden moeten geven.
Volgens Marius Rietdijk, wetenschappelijk directeur, is het geven van een compliment het beste middel om gedrag te veranderen. “Het werkt zelfs sterker dan een bonus: die krijg je immers aan het eind van het jaar pas. Terwijl een compliment geven direct kan wanneer goed gedrag wordt vertoond.”
Een shot dopamine
Het is de pavlovreactie: koppel een compliment aan bepaald gedrag en je gaat dat gedrag vaker vertonen in de hoop ook vaker complimenten te krijgen. Op het moment dat we een compliment ontvangen krijgen onze hersens een shot dopamine. Je beseft dat iemand je meer waard vindt dan je dacht. Je doet ertoe. Je wordt gezien. Rietdijk: “Uiteindelijk komt het allemaal neer op de diepe menselijke behoefte aan aandacht en erbij horen.” Op het werk geprezen worden betekent dat je invloed hebt gehad op je omgeving. “Tegelijkertijd veroorzaakt het geven van complimenten ook een geluksgevoel. Omdat de complimentenmaker weet welk effect dat compliment heeft, wordt hijzelf automatisch ook gelukkiger.”
Toch blinken Nederlanders er niet in uit. Wij denken al heel snel: goh, wat zou-ie ermee bedoelen, wat wil hij hiermee bereiken? Terwijl niemand twijfelt aan kritiek: daarvan geloven we gelijk dat de ander het oprecht meent..
Maar je moet er niets achter zoeken. De enige manier om een compliment te ontvangen, is het simpelweg in ontvangst nemen (bv. door ‘dankjewel’ te zeggen) en gewoon door te gaan met je werk. Als het goed is, net iets vrolijker dan twee minuten daarvoor.
Tips 4 x complimenteren
1. Zeg iets over de persoon, niet het resultaat
Dus liever niet: ‘Wat zag dat rapport er keurig uit’. Maar wel: ‘Wat ben jij toch een zorgvuldige schrijver’. Maak het zo persoonlijk mogelijk. Dat geldt trouwens ook als je complimenten geeft over iemands uiterlijk. Vertel liever dat diegene zo’n goede smaak heeft in het uitkiezen van kleding, dan dat de jas zo mooi is.
2. Probeer iets herkenbaars te vinden
Ieder mens heeft dingen waar hij trots op is en zijn best voor doet. Dus als je iemand wilt complimenteren met een toespraak, luister dan goed. Was de toespraak bijzonder door de manier waarop de spreker contact legt? De zelfverzekerde manier waarop hij of zij staat? De kans is groot dat als je net wat meer tijd neemt om op zulke dingen te letten, dat ook datgene is waar de persoon extra op heeft geoefend.
3. Neem de tijd
Niet terwijl je langsloopt. Niet terloops in een gesprek met anderen. Neem de ander apart. Ga even koffie halen. Maak er een moment van en richt al je aandacht op de ander. Vraag door hoe het komt dat die ander iets zo goed heeft gedaan. Benoem details, en haak in op de reactie.
4. Geef geen onoprechte complimenten
“Als mensen het moeilijk vinden om een compliment te geven, is dat vaak omdat ze denken dat ze iets moeten zeggen wat ze niet menen”, zegt Hans Poortvliet. Logisch dat dat niet fijn voelt, en vaak voelt de ander dat ook haarfijn aan. “Complimenten met een bijbedoeling, daar prikken we feilloos doorheen.” Zoek dus tot je iets weet te vinden wat je vanuit het hart meent. “Zelfs bij een collega die je helemaal niet mag, moet er nog wel iets te vinden zijn wat je wel weet te waarderen.
Bron: NRC Handelsblad (10-2015)
