Hoe doen ze dat, die Denen? Officieel werken de Denen 37 uur per week, maar recente OESO-cijfers wijzen uit dat dat slechts 33 uur is. In Denemarken gaat iedereen rond vier uur naar huis om bij de kinderen te zijn of naar de hobbyclub te gaan. En toch is Denemarken een van de meest productiefste landen van Europa!
In een artikel in het Vlaamse tijdschrift Knack wordt gezocht naar de kern van het Deense geheim. Als voorbeeld neemt het stuk de Britse journaliste Helen Russell, die met haar man naar Denemarken verhuisde. Mijn man kwam al rond vier uur ’s middags thuis. “Ik maakte me meteen zorgen. Ging het misschien slecht op zijn werk?” Integendeel: het ging juist heel lekker.
Efficiëncy
Efficiëntie, dat is volgens Russell het geheim van de Denen. ‘Eerst dacht ik dat ze lui waren, maar ze zijn gewoon gefocust. Ze bekijken niet elk half uur hun Facebookprofiel tijdens de werkuren.’ En eerlijk: hoe hard kun je werken als je om zeven uur ’s avonds nog aan je bureau zit? Als je op tijd naar huis kunt om te ontspannen, ben je de volgende dag uitgerust en krijg je veel meer gedaan’.
Vertrouwen
‘Bovendien hebben de Denen een discussiecultuur met een redelijk vlakke hiërarchie: iedereen durft zijn zegje te doen tegen de baas.’ Dat past allemaal in een andere mentaliteit, weet Russell. ‘Veel heeft te maken met vertrouwen: Denemarken heeft een sterke sociale zekerheid, dus mensen zijn niet zo bang om hun baan te verliezen. En doordat er minder angst is, zijn ze ook gelukkiger en daardoor productiever.’
Werk/privé-balans
Maar er is meer dan enkel dat vertrouwen, weet professor Ignace Glorieux (VUB), bekend van zijn tijdsbestedingsonderzoek. ‘Door de protestantse achtergrond zie je in een land als Denemarken, maar ook in Nederland, een strenge arbeidsethiek met veel discipline, maar ook een strikte scheiding tussen werk en vrije tijd. Hoe zuidelijker je gaat, hoe langer de lunch- en koffiepauzes en daardoor ook de werkuren. In ons land zitten we tussen de twee, al evolueren we naar het noordelijke model. Dat biedt zeker voordelen. Door werk en privé duidelijk te scheiden, krijgen mensen meer rust en wordt de kans op burn-outs kleiner’.
Technostress
Vroeger ging dat automatisch: er was nog geen internet, dus thuis was je sowieso afgesloten van je werk. Nu kun je 24 uur op 24 werken en e-mails checken. Al willen steeds meer mensen op de rem gaan staan.
In Frankrijk en Duitsland zijn bijvoorbeeld al stappen gezet om zogeheten ’technostress’ aan te pakken, en nu erkent ook de Nederlandse werkgeversvereniging AWVN (de grootste werkgeversvereniging van Nederland) de gevaren.
Volgens AWVN is het een werkgeversprobleem omdat deze verantwoordelijk is voor een veilige en gezonde werkomgeving. Maar het probleem gaat verder dan mailen en zal ook niet opgelost worden als de mailserver uit wordt gezet. Dat is te eenvoudig. De werkgevers moeten dus een actievere rol gaan innemen.
Op sommige plekken zijn werkgevers al actief bezig met het behouden van een goede balans tussen werk en privé. Ken je deze al van het Haarlemse communicatiebureau Heldergroen? Daar wordt iedere dag om 18.00 uur een knop ingedrukt waardoor de bureaus omhoog gaan en er niet meer gewerkt kan worden. “Dat is een ritueel dat we hebben om te onderstrepen wat we belangrijk vinden”, licht eigenaar Sander Veenendaal toe.
