De wereld verandert snel en ingrijpend. Die veranderingen zullen ook hun effect hebben op de arbeidsmarkt en op het werk van ieder van ons. Veel van die trends zijn niet nieuw, maar zullen het komende jaar nog harder hun stempel drukken.
Trend 1: Disruptie
De eerste trend die je werk en leven zal beÏnvloeden is de disruptie.
Disruptieve innovaties
Digitaal is het nieuwe normaal. Door die huidige technologie vinden wij internet heel normaal en zijn we altijd en overal met alles en iedereen verbonden.
Veel sectoren zullen in het nauw gedreven worden door zogenaamde ‘disruptieve innovaties’. Dat zijn doorbraken die een consument of markt op een nieuwe manier bedienen. Ze leveren heel wat jobs op, maar herverkavelen ook verschillende industrieën en bedreigen sectoren. De meest bekende voorbeelden zijn de veranderingen door de komst van taxidienst Uber, betaaldienst PayPal en het platform Airbnb, dat een alternatief boekingsysteem voor overnachtingen aanbiedt.
We staan nog maar aan het begin van die evolutie, want steeds meer start-ups en ook grote bedrijven zetten er op in. Die uitdagers zijn vaak jonge nerds die op hun slaapkamer achter hun computer aan een programma sleutelen dat een hele sector op zijn grondvesten laat daveren. Een mooi voorbeeld daarvan is de twintigjarige Russische Canadees Vitalik Buterin. Hij ontwikkelde een methode op basis van bitcointechnologie, waarmee niet alleen virtueel geld, maar ook andere zaken zoals verzekeringscontracten of juridische diensten in een netwerkstructuur gedeeld kunnen worden. De ondernemer en durfal Peter Thiel ontdekte hem en hielp hem zijn bedrijfje Ethereum uit de grond te stampen. Een jonge gast zoals Buterin kan dus in z’n eentje de wereld van de verzekeraars en advocaten op haar kop zetten.
Durf te experimenteren
De belangrijkste markt voor technologiestart-ups wordt in 2015 de zorg. Iedereen is begaan met zijn gezondheid en wie ziek is, wil zo snel mogelijk beter worden. Internetgebruikers zullen daarom steeds meer controle krijgen over hun gezondheid. Smartphones en andere toestelletjes zijn uitgerust met alsmaar accuratere sentoren en apps die gegevens zoals hartslag, stress, ovulatiecycli, temperatuur, bloeddruk en slaapstadia analyseren. Daardoor worden ze een handig hulpmiddel bij het stellen van diagnoses en kunnen ze een goedkope en gepersonaliseerde medische zorg voorzien.
Veel klassieke bedrijven hebben het moeilijk om het tempo van deze innovaties te volgen. We zien de ene disruptie na de ander, maar aan de andere kant beweegt er opvallend weinig. De wereld verandert, maar de context niet, zelfs Google lijkt er mee te worstelen. Dat blijkt uit de vele overnames van start-ups die de internetgigant doet. Enkele tips voor bedrijven die de disruptieve innovatie willen overleven: durf te falen, laat de hiërarchie los en geeft jongeren de kans om te experimenteren. Wie wil overleven moet oude zekerheden overboord gooien. En dat is best wel een andere instelling dan degene die in de meeste werkomgevingen van toepassing is.
Trend 2: Ontleren
De ervaring leert dat we op korte termijn de impact van technologie vaak overschatten, maar op lange termijn juist weer onderschatten. Zo weten we dat computers routinetaken al vlot van ons overnemen, maar zouden ze ook het werk van hoger opgeleiden en kenniswerkers kunnen doen? Voorlopig niet, want er is een cruciale eigenschap die de mens heeft en een machine niet: creativiteit. “Maar er is een race aan de gang tussen het brein en de computer en we moeten ervoor zorgen dat de computer niet wint”, stelt Google-topman Eric Schmidt. Al lijkt het onvermijdelijk dat de computer ons beperkte brein zal overtreffen, met als gevolg dat de intelligente technologie miljoenen jobs overbodig zal maken.
In januari kopten alle Vlaamse kranten: ‘Computer bedreigt 1,4 miljoen jobs’. Dat is de helft van de jobs zoals we die op dit moment kennen. Binnen twintig jaar zullen die uitgevoerd worden door computers. Dat voorspelde professor Economie Maarten Goos van de KU Leuven in Het Laatste Nieuws. Volgens een onderzoek van de Universiteit van Oxford zal ongeveer de helft van de huidige jobs in de VS tegen 2035 geautomatiseerd zijn.
Wat als..
“Werkende mensen zullen hoe langer hoe meer in twee categorieën onderverdeeld worden”, schrijft Tyler Cowen, auteur van het boek ‘Average is over’. Hij is volgens The Economist een van de invloedrijkste economen van het voorbije decennium. “De hamvraag zal zijn: kun je goed met intelligente computers werken of niet? Zijn je vaardigheden een aanvulling op wat een computer kan, of kan de computer het beter zonder jou? Of erger nog: moet je ermee concurreren?” Slimmer dan de computer moeten we niet proberen te worden, want dat lukt toch niet. Het objectief vandaag is ‘ontleren’: met een frisse blik naar de zaken leren kijken en de computer de big data laten analyseren. Dat is voor ons brein best lastig omdat het de neiging heeft om zich in vaste patronen te nestelen. Durf de vraag te stellen: ‘Wat als …’ Het is niet voor niets dat het tv-programma ‘Wat Als’ een Emmy in de wacht sleepte, het doorbreekt patronen in een wereld waarin iedereen hetzelfde lijkt te doen.
Creativiteit is dus de sleutel tot succes. Het probleem is dat de mens vandaag geen tijd meer heeft of krijgt om creatief te zijn. De dooddoener is hier (opnieuw) de technologie. Onze smartphone, tablet of laptop eist te veel aandacht van onze hersenen op. De vraag is dus of ons brein nog wel mee kan in 2015. Vandaag hebben we geen tijd meer om na te denken, we worden geen seconde met rust gelaten. Telkens wanneer er een e-mail, tweet of sms binnenkomt, zijn we afgeleid, al zijn dat zaken die we met wat goede wil nog kunnen negeren. Op een kantoor zijn de collega’s de grootste afleiding. Elke 12,4 minuten wordt een breinwerker onderbroken, berichtte The Wall Street Journal. Dat is vijf keer per uur, 40 keer per dag en 200 keer per week.
Trend 3: Diversiteit
Werkvloer wordt afspiegeling van de maatschappij
Onze samenleving zag er nooit zo divers uit. Toch is dat nauwelijks te merken op de werkvloer. Discriminatie sluimert nog steeds op de arbeidsmarkt, terwijl de oplossing voor meer kleur op de werkvloer bijna voor het grijpen ligt.
“Als we een oplossingen willen vinden, moeten de kwalificaties en competenties van nieuwkomers erkend worden, is een stevig antidiscriminatiebeleid cruciaal en moet duurzaam ondernemer meer gestimuleerd worden
Nederland vergrijst; het aantal mensen dat met pensioen gaat, neemt toe. De jongerenwerkloosheid in de steden piekt. Er ligt daar een kans voor vele, vaak jonge mannen van allochtone origine.
Topvrouwen
Het zijn niet alleen werknemers met buitenlandse roots die ondervertegenwoordigd zijn, ook vrouwen, zeker in topfuncties. De ervaring leert dat gedifferentieerde teams, met mensen met verschillende achtergronden, vaardigheden en perspectieven beter in staat zijn om problemen op te lossen. Sommigen gaan zelfs zover te stellen dat de bankencrisis van 2008 had kunnen vermeden worden met meer vrouwen in topposities van financiële instellingen. Maar er is in de nasleep van de crisis een opkomst van vrouwelijke financieel directeurs.
Uit wetenschappelijke studies blijkt intussen dat genderevenwicht wel degelijk bijdraagt tot hogere verkoopcijfers, meer klanten en een hogere relatieve winst. Onderzoekers van de Pepperdine University bestudeerden de Fortune 500-bedrijven en ontdekten dat de 25 bedrijven die het best scoren op het vlak van genderevenwicht aan de top maar liefst 34 percent beter scoren op het vlak van winstgevendheid. Of dat al doorgedrongen is tot bedrijven, is nog maar de vraag, maar bij enkele grote beursgenoteerde bedrijven zoals PostNL, PGGM, Wolters Kluwer, Koninklijke BAM, ING en Accenture beheert een vrouw toch al de budgetten.
Ten slotte is er ook meer diversiteit nodig om jongeren en ouderen te leren samenwerken. Starters kunnen pakweg 80 procent van de taken van ouderen sneller, beter en met nieuwere tools afwerken, maar die andere 20 procent vereist overzicht, ervaring en visie en dat is dan weer iets wat ze alleen maar kunnen leren van oudere en ervaren collega’s. Dat evenwicht zoeken is misschien wel een van de grootste uitdagingen in 2015.
bron: vacature.com (01-2015)